Merestein / Hofland / De Schans / Oud Meresteyn / Vieux Meresteyn

Heden ten dage...

Adres Marnestraat
Plaats Heemskerk
Gemeente Heemskerk
Provincie Noord-Holland
Coördinaten RD 106800,500450
Coördinaten WGS84 52.495,4.678889
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens ma 14 januari 2019
Gezien (12 mnd) 444
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Het ons bekende Hofland, waaraan de Hoflanderweg zijn naam ontleent, ligt niet in Heemskerk maar in Wijk aan Duin (nu Beverwijk).
De later genoemde 'heerlijkheid Hofland' strekte zich uit vanaf de grens tussen Heemskerk en Wijk aan Duin tot de stad Beverwijk toe.

Ter weerszijden van deze grens stonden twee kastelen, 'Merestein' en 'Uterwijk', die beide aan de Van Egmond's toebehoorden.

Merestein ligt in Heemskerk, Uterwijk in Wijk aan Duin. Daar beide kastelen aan de Van Egmond's toebehoorden, is het aannemelijk dat beide oorspronkelijk één geheel hebben gevormd en pas later (bij erfdeling) gesplitst zijn.
Kastelen in de omgeving

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 13e eeuw, 2e kwart t/m 1690
Typologie Woontoren
Zichtbare toestand: Intact
Op een gravure van R. Roghman zien we Merestein (ca. 1640) als een vierkante woontoren met een aanbouw waarin zich de poort bevond, bereikbaar via een vaste brug over de gracht. De woontoren werd vóór 1730 vervangen door een eenvoudig huis. Midden in de voorgevel bevond zich een uitbouw met een balkon daarboven. In deze uitbouw was de ingang. Aan weerszijden hiervan zag men in het front slechts één raam. De bovenverdieping had er slechts drie, de toegang tot het.balkon inbegrepen.
Zo zien we het nog afgebeeld bij de Leth, ca. 1730.
Typologie tekst:
Op de prent van Roelant Roghman uit ca 1640. is een toren te zien met 3 woonlagen en een zadeldak. Hieraan is een toegangspoort gebouwd en een gebouw met dezelfde hoogte als de woontoren.
(Bouw)fase 2 - 1690 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ondergronds
Na de afbraak zijn er wat restanten in de grond achtergebleven. Bij grondwerkzaamheden in later tijd werden fundamenten aangetroffen van 4 meter breedte, waarschijnlijk afkomstig van de brug. Op de hoek van de laan, die van Merestein naar de Hoogdorperweg liep, werden sporen van een poort gevonden.
Een uitgebreid archeologisch onderzoek heeft niet plaatsgevonden; verdere gegevens zijn dus niet beschikbaar.

Bezitgeschiedenis:

Heer Wouter van Egmond de curtis Hofland gekocht had (1248) gaf aan laatstgenoemde op 10 maart 1250 in leen de grond waarop Merestein verrees. Deze heer Wouter moet óók Uterwijk (Oosterwijk) bezeten hebben, want de weduwe van zijn zoon Gerrit van Egmond, Aleid van Brede-rode, komt meestal voor als 'Aleid vrouwe uter Wijk'.
De tweede zoon van heer Wouter, Floris van Egmond verkreeg Merestein en was stamvader van de familie van die naam. Zijn zoon Albrecht leefde nog in 1335 en was getrouwd met Elisabeth van den Woude.
De tweede zoon van heer Wouter, Floris van Egmond verkreeg Merestein en was stamvader van de familie van die naam. Zijn zoon Albrecht leefde nog in 1335 en was getrouwd met Elisabeth van den Woude. Diens zoon Jan van Egmond was de eerste die zich 'van Merestein' noemde (1330).

Verwijzingen

Kastelenlexicon 1776
 

Publicaties:

Jan Butter - De kastelenlinie Beverwijk Heemskerk, 2023 -- blz 41-48 (met illustratie)

- Onbekend - Europaplein, 2022 -- blz 73-75 (met illustratie)

Taco Hermans - Middeleeuwse woontorens in Nederland : de bouwhistorische benadering van een kasteelvorm, 2016 -- blz 296-297 (met illustratie)

Christian Bertram - Noord-Hollands Arcadia; ruim 400 Noord-Hollandse buitenplaatsen in tekening, 2005 -- blz 280-281 (met illustratie)

Johan Willem Groesbeek - Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, 1981 -- blz 141 - 147 (met illustratie)

J. van Venetiën - Hart van Kennemerland; album van leven en werken in Midden-Kennemerland door de eeuwen heen, 1968 -- blz 152 - 153 (met illustratie)

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.7 781, DL.10 109(De Schans)