de Klencke

Heden ten dage...

Adres Klenkerweg 18
Plaats Oosterhesselen
Gemeente Coevorden
Provincie Drenthe
Coördinaten RD 246850,531600
Coördinaten WGS84 52.764014,6.747801
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens di 8 mei 2018
Gezien (12 mnd) 512
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 
Kastelen in de omgeving

Functies:

woning
woning

Geschiedenis

 

Etymologie:

Er zijn twee verklaringen voor het woord klencke, ook wel klinge of klang, nl. heuvel en geul of ondiepe plek in een rivier of beek. De tweede betekenis is waarschijnlijk juist,
omdat het gehucht en de havezate liggen in een bocht van het Drostendiep.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 15e eeuw t/m 1760
Zichtbare toestand: Intact
Verbouwd tot de huidige vorm.
(Bouw)fase 2 - 1760 t/m heden
Typologie Buitenplaats
Zichtbare toestand: Intact

Bezitgeschiedenis:

Het terrein waarop het huis ligt, is door een gracht omgeven. Het huis is eeuwenlang bewoond geweest door de familie Clenk (ook wel Clinke genaamd). De naam Clinke komt al voor in geschriften uit 1210. Gerrit Clenke, die omstreeks 1460 het huis in eigendom had, liet een watermolen bouwen aan het Drostendiep voor het malen van koren. In 1460 wordt Pelgom van Isselmuiden eigenaar; het heette toen 't Huys ther Klempenghe. De beide dochters van deze eigenaar droegen het huis over aan Van Swinderen, Hebinge en Bloeminge, boeren te Oosterhesselen. In 1519 werd Hendrik van Haersholte eigenaar, die het sterk vervallen geheel opknapte. In 1558 verruilde deze de havezate met Herman van Wervelde voor grond in Delden en Borne. Blijkens een opschrift behoorde het huis in 1626 aan Johan van Welvelde. In 1667 trouwde Johanna Wilhelmina van Welvelde met Rutger van Loon die het huis in 1670 verbouwde. Muurankers op het huis wijzen op deze verbouwing. Op 8 maart 1698 werd De Klencke bij Besluit van Ridderschap en Eigenerfden opgenomen onder de 18 erkende havezaten van Drente. Een havezate was een landhuis van een edelman die verschillende rechten en plichten bezat. De belangrijkste zijn het jachtrecht, het visrecht, het markerecht en het collatierecht. Dit laatste is het recht om een onderwijzer te benoemen en iemand ter benoeming tot pastoor aan de bisschop voor te dragen. Dit recht is later uitgebreid in die zin dat ook een koster/schoolmeester in Oosterhesselen mocht worden voorgedragen. In 1922 werd bij de Grondwet dit collatierecht afgeschaft.
In 1700 werd de havezate verkocht aan C. Liesveld, die hem weer doorverkocht aan de heren Kymell te Dalen en Wispelweg te Coevorden. Bij de verbouwing in 1760 kreeg het huis zijn huidige vorm. De twee torens die het huis bezat, verdwenen en aan het hoofdgebouw kwamen twee zijvleugels die haaks op het huis stonden. Tevens werden er een bouwhuis en een stalhuis bij de havezate gebouwd. Ook buiten de gracht die de havezate omringt, werden enkele gebouwen opgetrokken. In 1792 kwam de havezate in
bezit van baron Haro Caspar von Inn und Havezate De Klencke rond 1800 Kniphausen en door huwelijk met zijn dochter van jonkheer Derk van der Wijck. Rond 1922 werd het huis door drie gezinnen bewoond. In 1930 kwam er na een verbouwing een jeugdherberg in en een tehuis voor de jeugdbond voor onthouding van alcoholische dranken. In de crisisjaren
werd het ook door werklozen gebruikt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog diende het enige tijd als bordeel, met dames uit Rotterdam, voor de Duitse militairen. In 1948 werd het verbouwd door het Ministerie van Maatschappelijk Werk voor meisjes uit asociale gezinnen. In 1949 nam de classis Emmen het gebouw in gebruik als conferentieoord.
Ook een lagere landbouwschool is er in gehuisvest geweest. Eerst in 1952 werd het een vormingscentrum van de Hervormde Kerk. De familie Van der Wijck heeft het landgoed in eigendom gehad tot 22 november 1961 toen Elïsabeth Jacoba van der Wijck, echtgenote van notaris Goddard, het vermaakte bij legaat aan Natuurmonumenten. In 1976-1977 is het
huis grondig gerestaureerd en teruggebracht in de toestand van 1760.

Verwijzingen

Wikipedia Klencke
Castlephoto Havezate De Klencke
Kastelenlexicon 0057
Rijksmonumentnr 31634
 

Publicaties:

A.G.M. Spiekhout - Het middeleeuwse kastelenlandschap van het Oversticht, 2020 -- blz 494-495

P. Brood - Drentse rijkdom : Een tocht langs Drentse havezaten, 2004

J. Bos - Huizen van stand; geschiedenis van de Drentse havezaten en andere herenhuizen en hun bewoners, 1989 -- blz 100 - 106 (met illustratie)

J. Westra van Holthe - Havezathen in Drenthe, 1957

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.6 476, DL.14 944

G. Drieman - Havezathe De Klencke -- blz 1 - 25 (met illustratie)