Assendelft Berlicum

Heden ten dage...

Adres Assendelftseweg 10
Plaats Middelrode
Gemeente Sint-Michielsgestel
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 156829,407900
Coördinaten WGS84 51.659922,5.413631
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens wo 9 december 2020
Gezien (12 mnd) 361
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Van het kasteel rest niet meer dan een poort. Deze is verbonden met de kasteelhoeve. Het geheel ligt vlak aan de weg van Middelrode naar Seldensate.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Het kasteel zelf is verdwenen, slechts een bakstenen poort en een grafzerk die als dorpel voor de boerderij dient zijn de enige herinneringen aan het huis. Het terrein zelf dient deels als akker-, deels als grasland.

De poort is een rechthoekig, bakstenen bouwwerk met een ronde boog als doorgang. De bovenrand is afgezet met kantelen. De poort staat links van de boerderij en geeft toegang tot het erf.

Geschiedenis

 

Etymologie:

Waarschijnlijk is de naam een verbastering van de naam van een van de kasteelheren, Jan van Henxtum, alias van Delft. Het 'alias van Delft' ging via 'as van Delft' naar Assendelft.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1428 t/m 1842
Zichtbare toestand: Intact
Hoewel het goed al in 1320 bestaat, wordt er pas van een groot huis gesproken 1428. Het huis werd gebouwd en gebruikt door de gegoede lieden die 's zomers de stank van de stad willen ontvluchten. In 1512 wordt het huis door de troepen van Maarten van Rossum verwoest, maar later in een eenvoudiger vorm weer opgetrokken. Ook in 1572 ondervindt het huis veel schade dankzij de hertog van Holsteijn en Schonenborgh die met een troep ongedisciplineerde soldaten in het dorp neerstrijkt. In 1575 vinden er uitbreidingen en reparaties plaats. In 1806 komt het huis leeg te staan, wat ten koste gaat van de conditie ervan. Wanneer in 1830 het huis gevorderd wordt om soldaten te legeren, is dit het begin van het einde. In 1836 is er veel schade en het verval dat al ingezet was, woekert snel verder. In 1842 is het huis zo bouwvallig dat het wordt gesloopt. Alleen het poortgebouw en de pachthoeve overleefden de tand des tijds en de poort werd in 1900 gerestaureerd. In 1969 volgde opnieuw restauratie.
Typologie tekst:
Het kasteel was in eerste instantie een speelhuis, dat later omgracht werd.
Bron: Bossche Schepenprotocollen
(Bouw)fase 2 - 1842 t/m heden
Zichtbare toestand: Grachtenrestant

Bezitgeschiedenis:

Als eerst bekende eigenaar van het terrein vinden we in 1320 Johannes Berdonc. In 1369 vinden we Goijert van Erpe als eigenaar van de Hoeve te Bergelen. Pas in 1428 wordt het speelhuis genoemd. In 1435 is het goed in handen van Aert Hendrick van Beke, die het zaakje in 1460 verkoopt aan Katharina van Zeelst. In 1519 is Gielis van Nulant, abt van Berne, eigenaar; en het is ook de laatste keer dat we de naam Bergelen tegenkomen. In 1542 wordt het huis gekocht door jonker Jan van Henxtum, alias van Delft, welke in 1573 overlijdt. Vanaf 1660 vinden we de familie Vuchs als eigenaar. In 1715 wordt het huis 't huis van Henxtum genoemd, en twee jaar later duikt de naam Assendelft voor het eerst op; Adriaen van Tongeren is dan eigenaar. Via vererving komt het in handen van Antonie Godschalkx. Vanaf 1806 staat het huis leeg, tot het in 1830 gevorderd wordt voor het onderbrengen van militairen. De boerderij gaat via de familie van Heek uit Den Dungen naar de familie van Heeswijk uit Geffen.

Verwijzingen

Kastelenlexicon 0100
Rijksmonumentnr 9434
 

Afbeeldingen:

-Het kasteel in welstand, penseeltekening, H. Spilman, A. de Haen, 1730, Tilburg, KUB M 62.1/820.11 Asse (1)
-De poort, tekening, O.G.H. Heldring, 1878, Tilburg, KUB M 62.1/820.12 Asse (1)
Publicatie:
Heijden, W. van der, Huysinghe Assendelft in Middelrode (ongepubliceerd)

Publicaties:

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 145

Anton van Oirschot - Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant : Hun bewoners en bewogen geschiedenis, 1981 -- blz 105,107

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.XIII 585