Schagen / Scagha

Alle plaatjes (9)

Heden ten dage...

Adres Torenstraat
Plaats Schagen
Gemeente Schagen
Provincie Noord-Holland
Coördinaten RD 115200,533300
Coördinaten WGS84 52.785606,4.797267
Bestemming Recreatie
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens za 15 december 2018
Gezien (12 mnd) 677
 
Kastelen in de omgeving

Functies:

zalenverhuur / feesten
zalenverhuur / feesten

hotel / restaurant
hotel / restaurant

restaurant
restaurant

trouwlocatie
trouwlocatie

zalenverhuur / vergaderingen
zalenverhuur / vergaderingen

Over van middeleeuwse toestand:

Omgracht terrein, waarop twee ronde hoektorens met rondboogfriezen en achtzijdige spitsen. In 1920 afgebroken.

Geschiedenis

Voldoet aan definitietwijfel over verdedigbaarheid
 

Etymologie:

Op zoek naar de verklaring van de naam van Schagen komen we verschillende betekenissen tegen. Een wat oudere verklaring luidt dat de naam Scagha een connectie heeft met het woord 'scheg', (=uitspringende kin, kleine kiel), waarbij tevens een vergelijking is te trekken met het oudnoorse woord oudnoorse woord 'skagi' (=uitspringende landpunt).

Ook in het etymologisch woordenboek van de Vries komen we dit soort betekenissen voor het woord 'scheg' tegen:

wigvormig stuk hout
verbreding van voor- en achtersteven
scherpe kin (gewestelijk betekenis)
dikke snee brood
In ieder geval iets dat "uitsteekt". Zo bestaat ook de deense plaatsnaam 'Skagen', dat is afgeleid van eerder genoemde oudnoorse 'skagi'. Kortom de naam Schagen zou dus oorspronkelijk de betekenis hebben van 'uítstekend of uítspringend stuk land' of 'landtong'. Dit zou dus duiden op een relatie met de zee. Op zich is het niet zo vreemd, want Schagen was in vroegere tijden inderdaad naast de zee gesitueerd.

Een andere verklaring die wij tegenkomen is de mogelijkheid dat naam 'Scagha' identiek is met het oudnederlandse woord 'scaga' (=bosje). Vergelijkbaar met het oudengelse woord 'sceaga'. De naam Scagha zou dus ook ontleend kunnen zijn aan de betekenis: 'bij het bos(je)'.

De naam Scagha komt voor het eerst voor in bronnen van voor 989, duidend op zes hoeven, die zijn overgemaakt aan de abdij van Egmond. De theorie dat er een permanente nederzetting was vanaf de 10e eeuw, wordt bevestigd door de aanwezigheid van een aantal belangrijke woonheuvels in en rond Schagen.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1440 t/m 1820
Typologie Rechthoekig kasteel
Zichtbare toestand: Intact
Gebouwd door Willem, een bastaard zoon van hertog Albrecht. Vanaf 1706 werd het slot niet meer bewoond. Na 1799 namen Engelse en Russische troepen hun intrek in het kasteel. Hierdoor werd het kasteel totaal geruïneerd. na 1820 is het kasteel gesloopt, alleen de beide ronde hoektorens bleven bewaard.
Uit archeologisch onderzoek is gebleken dat de muren nergens dikker waren dan 70cm. Dat is voor die tijd een nauwelijks verdedigbaar kasteel.
Bron: Er was mogelijk rond 1300 een houten voorganger.
(Bouw)fase 2 - 1820 t/m heden
Typologie Rechthoekig kasteel
Zichtbare toestand: Ruïne

Bouwgeschiedenis:

Aan de zuidzijde van het Marktplein is de toegang naar het voormalige kasteel, waarvan, behalve het omgrachte grondvlak, wat tot begraafplaats dient, nog twee torens over zijn. Het was gebouwd door Heer Willem (een natuurlijken zoon van Hertog Albrecht, Graaf van Holland), die in 1394 de heerlijkheid Schagen van zijn vader verwierf. Eeuwen lang prijkte de schoorsteen van de wapenzaal met twee marmeren kolommen, "tijdens de tochten naar 't Heilige Land uit de bouwvallen van Karthago door Schagers medegebracht." In 1821 zijn zij naar België vervoerd.

In 1168 werd Schagen door Heer Allard van Egmond verbrand. In 1477 nam de Stadhouder van Holland het kasteel in.

Verwijzingen

URL Commercieel Slot Schagen
Wikipedia Schagen
Castlephoto Kasteel Schagen
Kastelenlexicon 1794
Rijksmonumentnr 33059
 

Algemeen:

De teksten zijn met toestemming overgenomen van Ben Dijkhuis, Middeleeuwse Dwangburchten
http://home.planet.nl/~dijkh287/kastelen/index.htm

Publicaties:

Christian Bertram - Noord-Hollands Arcadia; ruim 400 Noord-Hollandse buitenplaatsen in tekening, 2005 -- blz 277-279 (met illustratie)

A. van Benthem - Schagen, Slot Schagen: Aanvullend Archeologisch Onderzoek en Archeologische Begeleiding, 2004

Ben Dijkhuis - De Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar, 2002 (met illustratie)

Frans Diederik - Slot Schagen, 2002 -- blz 1-143 (met illustratie)

P.A.M.M. van Kempen - Slot van Schagen, gemeente Schagen: een archeologisch onderzoek, 2000

L. Kooijmans - Pronk met Pen en Penseel : Cornelis Pronk (1691-1759) tekent Noord-Holland, 1997

Fred Timmer - Een adelijke erfkwestie in Schagen, 1993 -- blz 3-6 (met illustratie)

Kastelenstichting Holland en Zeeland - Kastelenstichting Holland en Zeeland, 1986 -- blz 3 - 3 (met illustratie)

meer...