Het Muiderslot

Alle plaatjes (15)

Heden ten dage...

Adres Herengracht 1
Plaats Muiden
Gemeente Gooise Meren
Provincie Noord-Holland
Coördinaten RD 133450,483000
Coördinaten WGS84 52.334292,5.071244
Bestemming Horeca
Toegankelijk Gehele jaar
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens do 14 mei 2020
Gezien (12 mnd) 991
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Ten oosten van de plaats Muiden aan de monding van de Vecht.
Kastelen in de omgeving

Functies:

museum
museum

trouwlocatie
trouwlocatie

zalenverhuur / vergaderingen
zalenverhuur / vergaderingen

Toelichting functie(s):

In de periode van 1 april tot 1 november zijn de mogelijkheden overdag echter zeer beperkt in verband met de rondleidingen door de museumzalen.

Over van middeleeuwse toestand:

De funderingen, bestaande uit spaarbogen zijn gebouwd met de oorspronkelijke bakstenen uit de 13e eeuw. Het grootste gedeelte is uit de 14e eeuw. Omvangrijke herstel werkzaamheden zijn uitgevoerd in 1471 (achtkantige toren), 1522 en in 1895 (ingrijpende restauratie) en in 1968 (het poorthuis).

Een van de meeste gave voorbeelden van een middeleeuwse vierkante burcht in Nederland. Een nagenoeg vierkant grondplan. Op de vier hoeken bevinden zich 4 uitspringende torens. Een uitspringende vierkante poorttoren bevind zich in het midden van de oostelijke weermuur. Tegen de noordmuur is het hoge huys gebouwd in 2 woonlagen met zolder.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1220 t/m 1297
Typologie Rechthoekig kasteel
Afm. hoofdburcht (m) 32 x 35
Zichtbare toestand: Intact
Groot vierhoekig grondplan van Muiderslot is de zuiverste vorm van een vierkant kasteel.
Het oorspronkelijke kasteel te Muiden werd waarschijnlijk gebouwd in het 4e kwart van de dertiende eeuw op initiatief van Floris de Vijfde. Het gebouw is in één keer opgetrokken.
Na de dood van Floris V in 1296 werd het Muiderslot verwoest (1297).
Bron: Renaud, 1954 Gulik, 1960 Bakker, 2010
(Bouw)fase 2 - 1297 t/m 1370
Typologie Rechthoekig kasteel
Zichtbare toestand: Ruïne
(Bouw)fase 3 - 1370 t/m heden
Typologie Rechthoekig kasteel
Zichtbare toestand: Intact
In 1370 werd echter weer een begin gemaakt met de herbouw van het slot op de oude fundamenten door Graaf Albrecht. Het kasteel is een vierkante waterburcht met op iedere hoek een ronde toren. Tussen de oostelijke torens bevindt zich de toegangspoort. Tegen de westelijke en de noordelijke kasteelmuur (1386) zijn gebouwen opgetrokken.
Bron: Gulik, 1960

Bezitgeschiedenis:

Na de dood werd het slot door bisschop Willem van Mechelen verwoest. Onder Graaf Albrecht wordt tussen 1369-1373 het kasteel weer hersteld op de oude grondvesten. Dit gebeurde door een baljuw. Vanaf dat moment wordt het kasteel bewoond door deze baljuws en een klein garnizoen. Er volgden in de 16e eeuw verschillende aanvallen van de Hertog van Gelre. In de 17e eeuw werd het kasteel nog geschikt gemaakt voor de moderne oorlogsvoering. Er worden wallen rond het kasteel aangelegd.
In 1609 werd P.C. Hooft aangesteld als baljuw en kastelein. Nadat Hooft in 1627 hertrouwd met Heleonora Hellemans wordt het Muiderslot het cultureel centrum van Holland. Hooft bleef tot aan zijn dood in 1647 in het Muiderslot..
Vanaf 1795 was het Muiderslot niet meer de ambtswoning van de baljuw. Het werd een kazerne voor Franse soldaten. Nadat er teveel en te zware oorlogsmaterialen in het slecht onderhouden kasteel waren opgeslagen, werd het in 1825 voor afbraak aangeboden. Door direct ingrijpen van de koning werd afbraak voorkomen. Van restauratie komt het echter nog niet. Pas in 1875 werd De Stuers aangesteld als chef referendaris voor de kunsten. Hij zet zich in voor het behoud van monumenten. In 1909 volgt een grootscheepse restauratie. Dankzij de inzet van Ton Koot werd het kasteel in de periode 1956-1975 ingericht en kwam het als museum beschikbaar.

Historische betekenis:

Floris V was de 9e graaf van Holland. Toen Floris amper anderhalf jaar oud was, sneuvelde zijn vader Willem II. Hij bezwoer dat de Friezen hiervoor zouden boeten. Met een leger trok hij naar West-Friesland (kop van Noord-Holland) en onderwierp de Friezen.
Om dit gebied te bestendigen liet Floris tal van kastelen bouwen (Eenigenburg, Medemblik, Nieuwendoorn, Nieuwburg, Middelburg, Wijdenes en Muiderslot).
Alle kastelen hebben een rechthoekig grondplan wat niet eerder in Nederland voorkwam. Hij liet zich waarschijnlijk inspireren door Edward I van Engeland of Philippe II van Frankrijk.
Het Muiderslot boette later in betekenis in. Door baljuw van het Gooi Pieter Cornelisz Hooft kreeg het Muiderslot weer (culturele) betekenis.

Verwijzingen

URL Historisch Muiderslot
Wikipedia Muiderslot
Castlephoto Muiderslot
Kastelenlexicon 0952
Rijksmonumentnr 30107
 

Publicaties:

Jan Kamphuis - Een vergeten bijdrage tot de bouwgeschiedenis van het Muiderslot, 2020 -- blz 155-171 (met illustratie)

Reinoud Rutte - Stedenatlas Jacob van Deventer; 226 stadsplattegronden uit 1545-1575 - schakels tussen verleden en heden, 2018 -- blz 331 (met illustratie)

Rob Gruben - Muiden en de poorttoren, 2017 -- blz 7 (met illustratie)

Manon Schooneman - Bourgondische kastelen in de Lage Landen Een vergelijkende studie op basis van de grondplannen,, 2013 -- blz 71-74 (met illustratie)

Geeske Bakker - Dat huus stoet up viere pylare; de betekenis van het kastelenbouwprogramma van Floris V, 2010 -- blz 50-64 (met illustratie)

Yvonne Molenaar - Een depot voor het vaderland, 2008 -- blz 55-73

Wies van Leeuwen - De restauratie van het Muiderslot in de late negentiende en de vroege twintigste eeuw, 2008 -- blz 12-26

Peter van Mensch - Pantheon, historisch huis of museum? Drie inrichtingsmodellen voor het Muiderslot, 2008 -- blz 39-54

meer...