Schelmentoren / Bickerstein / Herle

Heden ten dage...

Adres Pancratiusplein 44
Postcode 6411 JZ
Plaats Heerlen
Gemeente Heerlen
Provincie Limburg
Coördinaten RD 196750,322180
Coördinaten WGS84 50.887856,5.997064
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens ma 20 juni 2022
Gezien (12 mnd) 115
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Restant van het kasteel van Herle. De overgebleven vierkante woontoren uit de 12e eeuw is in 1244 herbouwd of vergroot. De toren werd in 1757 en 1775 hersteld.

(RDMZ) Gelegen tussen de St. Pancratiuskerk en de Emmastraat. Opgetrokken uit breuksteen. Oorspronkelijk verdedigbare woontoren van de heren van Aare, XII; sinds 1244 deel van de stadsomwalling. Trapaanbouw grotendeels XVIII.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet niet, niet particulier
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 11e eeuw t/m 12e eeuw
Typologie Walburcht
Afm. totaal terrein (m): 100
Zichtbare toestand: Ondergronds
Het eerste 'kasteel' is waarschijnlijk een walburcht met een kerk.
(Bouw)fase 2 - 12e eeuw t/m 18e eeuw
Typologie Walburcht
Zichtbare toestand: Intact
De Schelmentoren of gevangentoren is ooit onderdeel geweest van de middeleeuwse burcht Herle dat ook wel het Landsfort Herle werd genoemd. Deze burcht moet gebouwd zijn in de twaalfde of begin dertiende eeuw en heeft tot in de achtiende eeuw een militaire functie gehad.
De toren, die oorspronkelijk uit Kunrader steen was opgebouwd, dateert van het begin van de twaalfde eeuw en is mogelijk één van de oudste delen van het gehele fort en de kerk. De toren stond aanvankelijk volledig vrij en zou een woontoren zijn voor de graven van Ahr, waarop ze zich in tijden van nood konden terugtrekken.
(Bouw)fase 3 - 18e eeuw t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Bevat oude delen
Alleen de Schelmentoren rest.

Historische betekenis:

In de 13e eeuw is er een strijd gaande tussen Koenraad van Hochstaden, aartsbisschop van Keulen, en de hertog van Brabant waarbij in 1239 naar het schijnt Heerlen in de as wordt gelegd. In 1244 wordt er een vredesvedrag gesloten tussen Dirk van Ahr-Hoogstaden en de hertog, waarbij de eerstgenoemde de toestemming krijgt om een "munitio"(sterkte of burcht) te herbouwen.
In 1318 werd Heerlen als "oppidum" aangeduid, een term die juridisch wordt gezien als voorstadium van een stad. De vesting kon in tijden van nood bescherming bieden aan de bevolking.
Na de vrede van Munster (1648) is de vesting vermoedelijk in verval geraakt. In de achttiende eeuw zijn delen van de vestingmuren afgebroken en zijn de grachten en waterlopen in fases gedempt.

Verwijzingen

URL Historisch Landsfort Herle
Castlephoto Schelmentoren
Kastelenlexicon 0714
Limburgse Kastelen 24
Rijksmonumentnr 21216
 

Publicaties:

Ben Olde Meierink - Kastelen in Limburg, 2005 -- blz 429-431

J.Th.H. de Win - Kastelen in Limburg, 1978 -- blz 80